Xác định bản quyền cho Truy cập Mở trong các GLAM

Making Copyright Determinations for Open Access in GLAMs

Anne Young, Jan 20 · 3 min read

Theo: https://medium.com/open-glam/making-copyright-determinations-for-open-access-in-glams-7e677d22ec5e

Bài được đưa lên Internet ngày: 20/01/2020

Chào mừng bài đăng đầu tiên trong loạt bài ngắn nơi Anne Young sẽ trình bày các quyền và các thực hành tái tạo lại nằm bên dưới mà giúp nói cho Truy cập Mở trong các cơ sở Phòng trưng bày, Thư viện, Kho lưu trữ, Viện bảo tàng - GLAM (). Các bài đăng đó đã được biên tập nằm ngoài tập hợp các đoạn tweet mà Anne đã làm trong quá trình giám tuyển của cô đối với tài khoản @openglam trên Twitter. Lưu ý là bạn cũng có thể làm như vậy, chỉ cần đăng ký ở đây!

Anne Young là Giám đốc các công việc Pháp lý và Sở hữu Trí tuệ ở Newfields và là biên tập viên của “Các Quyền và các bản Tái tạo lại: Sổ thay cho các cơ sở văn hóa, ấn bản lần hai” (Rights and Reproductions: The Handbook for Cultural Institutions, Second Edition), vì nó mà cô đã nhận được giải thưởng Nancy DeLaurier của Hiệp hội các Tài nguyên Nhìn vào năm 2017.

Quan điểm của tôi về Truy cập Mở là nằm trong khuôn khổ của luật bản quyền Mỹ, nhưng nhiều cơ chế của nó có thể áp dụng được cho các thực hành Truy cập Mở và các cơ sở OpenGLAM trên thế giới, áp dụng (các) luật áp dụng được của họ. Trước khi bạn có thể triển khai Truy cập Mở trong một cơ sở GLAM, bạn cần biết vài điều cơ bản về các quyền và các bản tái tạo lại.

Vì sao các Quyền và các bản Tái tạo lại là quan trọng đối với Truy cập Mở?

Các bản sao của xuất bản phẩm “Các Quyền và các bản Tái tạo lại: Sổ tay cho các cơ sở văn hóa, Ấn bản lần hai”. Ảnh chụp của Anne Young.

“Các quyền và các bản tái tạo lại” là gì và vì sao các cơ sở GLAM nên tập trung vào chúng khi họ tiến hành các bước đầu tiên hướng tới Truy cập Mở?

Các Quyền và các bản Tái tạo lại (ngắn gọn là R&R) có nguồn gốc từ quan điểm truyền thống của các thực hành bản quyền trong các cơ sở GLAM. Điều này có thể được định nghĩa đơn giản như là “Quyền và Tái tạo lại” hoặc “quyền của chủ sở hữu bản quyền để tạo ra bất kỳ bản tái tạo lại hay bản sao nào của tác phẩm”¹.

Các thực hành R&R trong các cơ sở GLAM theo truyền thống rơi vào một loạt các mô tả công việc, bao gồm nhưng không bị giới hạn tới những người bảo quản, các thủ thư, các nhà hoạt động xã hội, và các luật sư về sở hữu trí tuệ. Ngày nay ngày càng nhiều cơ sở GLAM nhận thức được nhu cầu cần có các nhân viên R&R chuyên tâm, điều tôi sẽ tham chiếu rộng rãi tới trong các bài đăng như là các Chuyên gia R&R (R&R Specialist).

Chuyên gia R&R là gì? Cảnh sát bản quyền ư? Những người bảo vệ phạm vi công cộng ư? Hình vẽ của John ffrench.

Chuyên gia R&R “tham chiếu tới nhà thầu hoặc nhân viên của cơ sở văn hóa (GLAM), người có trách nhiệm quản lý các quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm nhưng không bị giới hạn đối với những người bảo quản, các nhà quản lý các quyền và các bản tái tạo lại, các nhà hoạt động xã hội, các thủ thư, và các luật sư”².

Các thực hành R&R theo truyền thống từng tập trung vào các việc làm sạch bản quyền, xử lý các yêu cầu từ bên ngoài để cho phép sử dụng nội dung GLAM, và các vấn đề sở hữu trí tuệ chung. Nhưng các thực hành R&R trong các cơ sở GLAM đã thay đổi triệt để trong thập kỷ qua. Ngày nay, các Chuyên gia R&R cũng phải cân bằng các cân nhắc đạo đức, như tri thức truyền thống, thương hiệu, hoặc các lo ngại về tính riêng tư.

Chỉ mới một thập kỷ ngắn trước, nhiều công việc R&R ngụ ý việc xử lý các yêu cầu từ bên ngoài với các slide và sự minh bạch sẵn có, nếu các tệp dạng số tồn tại, việc gửi các tệp đó qua bưu điện hoặc trên các đĩa mềm hoặc đĩa cứng. Có bao nhiêu cơ sở GLAM ngày nay vẫn còn sử dụng một phòng tối? Chỉ một ít, tôi đánh cược đấy!

“Tệp: Darkroom.JPG” của Fafadum được cấp giấy phép CC BY-SA 4.0

Gần đây thôi, vào những năm đầu 2000, nhiều cơ sở GLAM có lẽ vẫn còn hoạt động với các tư liệu ảnh chụp truyền thống - các bộ sưu tập GLAM trên trực tuyến từng là ước mơ chỉ ít người hiện thực hóa được. Sự bùng nổ của sự sinh nội dung và sự dễ dàng phân phối lớn hơn nhiều trong lãnh địa số đặt ra các thách thức mới cho R&R. Nhiều cơ sở GLAM đang xô đẩy để bắt kịp với các thực hành R&R và các mục tiêu của OpenGLAM. Đây là sự dịch chuyển chấn động.

Trong bài đăng thứ hai của chúng tôi, chúng tôi khai phá Chuyên gia R&R làm gì trong công việc thường ngày của họ và học để biết họ phải cân nhắc điều gì khi đánh giá (các) bộ sưu tập ở cơ sở của họ. Hãy nhấn vào đường liên kết bên dưới để đọc:

https://medium.com/open-glam/2-what-issues-do-rights-and-reproductions-specialists-need-to-consider-446f439306d5

Khước từ: Nội dung của bài đăng này không phải là tư vấn pháp lý, nó cũng không tham chiếu tới bất kỳ tình huống cụ thể hoặc đặc thù nào. Nếu bạn có bất kỳ sự không chắc chắn nào về tình huống cụ thể của bạn, bạn nên tư vấn với một luật sư.

Ghi chú

[1] Megan P. Bryant, Cherie C. Chen, Kenneth D. Crews, John ffrench, Walter G. Lehmann, Naomi Leibowitz, Melissa Levine, Sofía Galarza Liu, Michelle Gallagher Roberts, Nancy Sims, Deborah Wythe and Anne M. Young, Các Quyền và các Bản tái tạo lại: Sổ tay cho các cơ sở văn hóa, ấn bản lần 2. Do Anne M. Young. Lanham, Maryland: Rowman và Littlefield biên tập, 2019, trang 350.

[2] Idem, p. 350.

Một số quyền được giữ lại CC BY-NC 4.0.