Tín hiệu CC: Một khế ước mới với xã hội cho kỷ nguyên AI

Thứ hai - 29/09/2025 19:16
Tín hiệu CC: Một khế ước mới với xã hội cho kỷ nguyên AI

CC Signals: A New Social Contract for the Age of AI

Theo: https://creativecommons.org/ai-and-the-commons/cc-signals/

TL;DR – Tín hiệu CC là gì?

Tín hiệu CC là một khung được đề xuất để giúp các quản trị viên nội dung thể hiện cách họ muốn tác phẩm của mình được sử dụng trong đào tạo AI—nhấn mạnh tính có đi có lại, sự công nhận và tính bền vững trong việc máy móc sử dụng lại. Chúng hướng đến việc bảo tồn kiến thức mở bằng cách khuyến khích hành vi AI có trách nhiệm mà không hạn chế sự đổi mới.

Thích quá! Tôi có thể thể hiện sự ủng hộ của mình như thế nào? Cảm ơn bạn! Có nhiều cách để bạn thể hiện sự ủng hộ của mình, bao gồm:

  • Tài trợ: Quyên góp định kỳ hàng năm thông qua Vòng tròn Cơ sở Hạ tầng Mở (Open Infrastructure Circle) của chúng tôi. Công việc này sẽ đòi hỏi một lượng lớn nguồn lực, trong nhiều năm, để thực hiện được.

  • Tham gia: Thể hiện sự quan tâm sớm trong việc hỗ trợ hoặc triển khai tín hiệu CC bằng cách tham gia vào các bước phát triển tiếp theo.

  • Khuếch đại: Mời một chuyên gia CC đến thuyết trình, tham gia hội thảo hoặc có bài phát biểu chính về AI và cộng đồng, chia sẻ về kỷ nguyên AI, AI và bản quyền, và tín hiệu CC bằng cách gửi email đến communications@creativecommons.org.

Tôi quan tâm. Tôi muốn tìm hiểu thêm. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn! Để có phân tích chi tiết, hãy tải xuống báo cáo của chúng tôi: Từ Nội dung Con người đến Dữ liệu Máy móc: Giới thiệu Tín hiệu CC (bản dịch sang tiếng Việt). Để tìm hiểu sâu hơn về các thành phần kỹ thuật của tín hiệu CC, hãy truy cập trang Triển khai Tín hiệu CC.

Tại sao nên sử dụng Tín hiệu CC: Bối cảnh & Cân nhắc

Đây là một thách thức cực kỳ phức tạp và rủi ro rất lớn. Cần có nhiều giải pháp giao thoa và liên kết với nhau, và may mắn thay, có rất nhiều tổ chức vì lợi ích công cộng cùng chung tay trong cuộc chiến này. Sự tham gia của CC chỉ vào một phần của câu đố đó, nhưng lại là một phần quan trọng.

Sau đây là những gì chúng tôi đã phân tích để đưa ra giải pháp đề xuất.

AI phụ thuộc vào dữ liệu web công khai. Nhưng ai đặt ra quy tắc?

Dữ liệu hỗ trợ AI được tạo ra bởi con người và cộng đồng. Ngày nay, hàng tỷ trang web cung cấp năng lượng cho các hệ thống AI. Điều này đã diễn ra nhanh chóng ở quy mô chưa từng có. Nó cũng diễn ra mà không có sự tham gia của người sáng tạo nội dung và người quản lý, vượt xa kỳ vọng hợp lý của mọi người về cách tác phẩm của họ sẽ được sử dụng khi họ chia sẻ chúng công khai.

Máy móc sử dụng nội dung web không phải là điều mới mẻ. Vậy điều gì đã thay đổi?

Máy móc từ lâu đã truy cập và biên soạn nội dung web để xây dựng công cụ tìm kiếm và kho lưu trữ kỹ thuật số. Tuy nhiên, ngày nay, máy móc không chỉ thu thập dữ liệu web để làm cho nó dễ tìm kiếm hơn hoặc giúp khám phá những hiểu biết mới - chúng cung cấp các thuật toán làm thay đổi căn bản (và đe dọa) thế giới web mà chúng ta biết.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang vượt xa khế ước xã hội. Tại sao điều này lại quan trọng đối với tài sản chung (the commons)?

Các chuẩn mực chi phối cách máy móc sử dụng dữ liệu đã lỗi thời và đang bị đe dọa. Hệ sinh thái AI hiện tại không còn phù hợp với khế ước xã hội vốn đã chi phối tài sản chung kỹ thuật số (digital commons) từ lâu: chúng ta chia sẻ một cách cởi mở, nhưng chúng ta mong đợi sự tôn trọng, công nhận và có đi có lại. Điều này đã dẫn đến những phản ứng dữ dội (dễ hiểu) đối với những tiến bộ trong AI, từ nhiều loại hình bao vây đến việc đơn giản là không chia sẻ gì cả.

Nếu ai cũng chặn quyền truy cập, ai cũng thua. Làm thế nào chúng ta có thể tránh khỏi con đường này?

Tương lai của tài sản chung hiện đang bị đe dọa. Điều này không bền vững và không dẫn đến tương lai mà chúng ta mong muốn. Tài sản chung là một trong những tài sản chung được chia sẻ lớn nhất của chúng ta. Việc tiếp cận tri thức không rào cản là nền tảng cho khám phá khoa học, dân chủ và đóng vai trò như một liều thuốc giải độc cho thông tin sai lệch và xuyên tạc. Nếu nội dung không còn được công khai hoặc trở nên rủi ro và không chắc chắn hơn khi sử dụng, nó sẽ chỉ dành cho những người có tiền. Ngoài việc cản trở khả năng tiếp cận tri thức của con người, chúng tôi lo ngại rằng việc chuyển sang cấp phép hạn chế sẽ dẫn đến một hệ sinh thái AI kém công bằng, đa dạng và cạnh tranh hơn.

Luật bản quyền không bao giờ có mục đích làm điều này. Vậy giải pháp là gì?

Ý tưởng, sự thật và các nền tảng kiến thức khác không thể bị sở hữu. Việc mở rộng bản quyền để kiểm soát đào tạo AI có nguy cơ kìm hãm sự đổi mới và tiếp cận tri thức. Tương lai phụ thuộc vào những kỳ vọng chung và việc tái sử dụng có trách nhiệm. Bất kỳ giải pháp khả thi nào cũng cần phải có cơ sở pháp lý, khả năng tương tác về mặt kỹ thuật và được hỗ trợ bởi hành động tập thể của con người. Chúng ta cần một khế ước xã hội mới cho thời đại AI. Vấn đề không chỉ nằm ở bộ dữ liệu hay giấy phép — mà còn ở việc bảo vệ tri thức mở, niềm tin và sự công bằng trong thời đại kỹ thuật số.

Tìm hiểu sâu hơn

Bạn muốn biết toàn bộ bối cảnh đằng sau tín hiệu CC?

Đọc Từ Nội dung Con người đến Dữ liệu Máy móc: Giới thiệu Tín hiệu CC (bản dịch sang tiếng Việt)

Chúng tôi đang Đấu tranh cho Cộng đồng: Tín hiệu CC là một phần của Giải pháp

Sự phát triển của tín hiệu CC dựa trên:

  • Niềm tin rằng có nhiều mục đích chính đáng cho việc máy móc sử dụng lại nội dung mà nội dung đó cần được bảo vệ;

  • Một hệ sinh thái giải quyết tốt hơn những mối quan tâm chính đáng của những người tạo ra và quản lý tri thức của con người là điều khả thi và cần thiết.

Các tín hiệu CC lấy cảm hứng từ các khái niệm cơ bản thường được nhắc đến trong cuộc tranh luận về AI—sự đồng thuận, đền bù và thừa nhận ghi công—nhưng với một góc độ cụ thể. Cách tiếp cận của chúng tôi được thúc đẩy bởi mục tiêu tăng cường và duy trì khả năng tiếp cận tri thức của công chúng.

Các yếu tố tín hiệu CC được đề xuất được cấu trúc để phản ánh các khía cạnh khác nhau của tính có đi có lại: ghi công trạng, tính bền vững về tài chính và các hình thức đóng góp phi tiền tệ. Chúng không nhằm mục đích hạn chế hoặc giới hạn các loại hình đào tạo AI hoặc các loại hình sử dụng khác (ví dụ: khai thác văn bản và dữ liệu) mà máy móc có thể thực hiện. Thay vào đó, chúng được thiết kế để khuyến khích các hành động đền đáp lại.

Bạn có tò mò về cách các tín hiệu CC có thể định hình lại tương lai của AI không?

Hãy tìm hiểu những suy nghĩ ban đầu của chúng tôi—sau đó giúp định hình những gì sẽ xảy ra tiếp theo! Chúng tôi đang tìm kiếm ý tưởng, phản hồi và câu hỏi của bạn về các khía cạnh pháp lý, kỹ thuật và xã hội của công trình này.

Hành động tập thể

Chuẩn mực xã hội được cho là khía cạnh quan trọng nhất của quản trị con người. Chúng quyết định cách chúng ta hành xử, cách chúng ta thuộc về và cách chúng ta đưa ra quyết định trong hầu hết mọi khía cạnh của cuộc sống.

Chuẩn mực có thể rất mạnh mẽ, nhưng chúng đòi hỏi hành động tập thể. Chúng ta cảnh giác với những người sáng tạo và bộ sưu tập nội dung, mỗi bên đều cố gắng định hình cách sử dụng tác phẩm của họ theo hàng ngàn cách khác nhau và không tương thích. Một sở thích duy nhất, được thể hiện một cách độc đáo, sẽ không quan trọng trong thời đại máy móc.

Điều đó không có nghĩa là tiếng nói của từng cá nhân không quan trọng. Trong nhiều trường hợp, một bộ sưu tập duy nhất sẽ chứa đựng các tác phẩm của nhiều người đóng góp.

Sức mạnh đến từ sự phối hợp và đoàn kết. Chúng ta càng thống nhất giữa các lĩnh vực, cộng đồng và địa lý, chúng ta càng có nhiều đòn bẩy để tác động đến chính sách và thực tiễn AI.

 

Tác giả: admin

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

GIÁO DỤC MỞ - TÀI NGUYÊN GIÁO DỤC MỞ: ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN

Trang Web này được thành lập theo Quyết định số 142/QĐ-HH do Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam – AVU&C (Association of Vietnam Universities and Colleges), GS.TS. Trần Hồng Quân ký ngày 16/09/2019, ngay trước thềm của Hội thảo ‘Xây dựng và khai thác tài nguyên giáo dục mở’ do 5...

Thống kê truy cập
  • Đang truy cập84
  • Máy chủ tìm kiếm61
  • Khách viếng thăm23
  • Hôm nay11,541
  • Tháng hiện tại19,200
  • Tổng lượt truy cập11,162,648
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây