Bệnh đậu mùa khỉ và truy cập mở: đến lúc để thay đổi câu chuyện

Chủ nhật - 21/08/2022 19:28

Monkeypox and open access: time to change the narrative

16/08/2022

Theo: https://www.coalition-s.org/blog/monkeypox-and-open-access-time-to-change-the-narrative/

Bài được đưa lên Internet ngày: 16/08/2022

Lần thứ 4 trong vòng ít hơn 7 năm, cộng đồng các nhà lãnh đạo khoa học và công nghệ đã đưa ra tuyên bố kêu gọi các nhà xuất bản làm cho nghiên cứu đặc thù dịch bệnh thành truy cập mở. Năm 2016 nhằm vào Zika; 2018, Ebola; 2020, COVID-19 và 2022, là đối với nghiên cứu có liên quan tới bệnh đậu mùa khỉ (monkeypox). Trích dẫn sai của Oscar Wilde, hỏi một lần có thể bị coi là một điều bất hạnh; để hỏi bốn lần có vẻ giống như sự bất cẩn.

Các lời kêu gọi đó đối với nghiên cứu được làm thành Truy cập Mở thừa nhận rằng truy cập tức thì tới nghiên cứu có thể tăng tốc đáp ứng toàn cầu cho các trường hợp khẩn cấp về y tế công. Cho tới nay, các nhà xuất bản đã đáp lại tích cực các yêu cầu đó và đã làm cho nghiên cứu liên quan tự do không mất tiền để đọc. Ví dụ, chỉ riêng ElsevierSpringer Nature đã ký gửi khoảng 200.000 bài báo liên quan tới COVID vào PubMed Central. Và, dường như có khả năng là họ, và nhiều nhà xuất bản khác, sẽ đáp lại tương xứng để làm cho nghiên cứu về bệnh đậu mùa khỉ truy cập được tự do không mất tiền.

Tuy nhiên, ngay cả khi các nhà xuất bản cung cấp truy cập tự do không mất tiền tới nghiên cứu này, nó thường là giới hạn về thời gian và có thể có các hạn chế về cách để nghiên cứu đó có thể được sử dụng lại. Quả thực, một nghiên cứu gần đây xem xét tác động của tuyên bố kêu gọi nghiên cứu về COVID phải được làm thành Truy cập Mở, đã kết luận rằng vài nhà xuất bản “đã bắt đầu rồi giới thiệu lại các bức tường thanh toán” cho nội dung này. Biết rằng đại dịch đang tiếp diễn, điều này vừa gây thất vọng và vừa gây lo lắng.

Truy cập Mở không nên bị quyết định bởi tính cấp thiết của một căn bệnh mà nên áp dụng cho tất cả các nghiên cứu.

Để tránh những vấn đề như vậy trong tương lai - và loại bỏ nhu cầu phải yêu cầu các nhà xuất bản làm cho nghiên cứu thành truy cập mở - các nhà cấp vốn nghiên cứu chỉ cần yêu cầu rằng các kết quả đầu ra của nghiên cứu mà họ cấp vốn phải được làm sẵn sàng mở tại thời điểm xuất bản và được xuất bản với một giấy phép mở (CC BY). Giấy phép này cho phép những người khác xây dựng dựa vào nghiên cứu này (tuân thủ các chuẩn mực thừa nhận ghi công hàn lâm) không phải tìm kiếm sự cho phép hoặc trả tiền cho bất kỳ khoản phí giấy phép nào.

Dù tiếp cận này sẽ không mở ra kho các tài liệu trong quá khứ, nó sẽ đảm bảo rằng tất cả nghiên cứu hiện tại và tương lai được làm thành Truy cập Mở. Và quan trọng hơn, nó sẽ đảm bảo rằng tất cả nghiên cứu được cấp vốn được làm thành Truy cập Mở, không chỉ các bài báo có liên quan tới sự khẩn cấp đặc biệt. Đưa ra các thách thức liên tục chúng ta đang đối mặt - biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và nước, bệnh tật - chúng ta cần hành động bây giờ để đảm bảo các phát hiện nghiên cứu được làm thành Truy cập Mở.

Đối với các nhà cấp vốn không đưa ra các chính sách đảm bảo Truy cập Mở vào hồ sơ nghiên cứu có thể thực sự giống như sự bất cẩn vào thời điểm này. Để giúp hiện thực hóa tham vọng này, chúng tôi thúc giục tất cả các nhà cấp vốn nghiên cứu cân nhắc điều chỉnh các chính sách Truy cập Mở của họ cho phù hợp với Kế hoạch S (Plan S) và, ở những nơi thích hợp, ra nhập Liên minh S (cOAlition S) để cung cấp truy cập mở đầy đủ và tức thì.

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

GIÁO DỤC MỞ - TÀI NGUYÊN GIÁO DỤC MỞ: ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN

Trang Web này được thành lập theo Quyết định số 142/QĐ-HH do Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam – AVU&C (Association of Vietnam Universities and Colleges), GS.TS. Trần Hồng Quân ký ngày 16/09/2019, ngay trước thềm của Hội thảo ‘Xây dựng và khai thác tài nguyên giáo dục mở’ do 5...

Thống kê truy cập
  • Đang truy cập40
  • Máy chủ tìm kiếm11
  • Khách viếng thăm29
  • Hôm nay5,520
  • Tháng hiện tại22,137
  • Tổng lượt truy cập6,900,166
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây