Giới thiệu Truy cập Mở

Thứ ba - 29/10/2019 18:51
Giới thiệu Truy cập Mở
An introduction to open access
Last updated: 17 October 2019
Theo: https://www.jisc.ac.uk/guides/an-introduction-to-open-access
Bài được đưa lên Internet ngày: 17/20/2019
Xem thêm: Khoa học Mở - Open Science
Truy cập mở là gì?
Video này từ PHDComics đưa ra tóm tắt nhiều vấn đề và động lực đằng sau truy cập mở.
<iframe width="315" height="177" src="https://www.youtube.com/embed/L5rVH1KGBCY" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
Truy cập mở - OA (Open access) ngụ ý làm cho các xuất bản phẩm nghiên cứu sẵn sàng tự do không mất tiền sao cho bất kỳ ai cũng có thể hưởng lợi từ việc đọc và sử dụng nghiên cứu.
Truy cập mở có thể là nhiều hơn so với việc làm cho nghiên cứu sẵn sàng để đọc, nhưng cũng cho phép những người khác sử dụng lại nghiên cứu đó. Ví dụ, cho phép nội dung sẽ được phân tích vằng việc sử dụng việc khai thác văn bản[1] hoặc sử dụng lại vì các mục đích thương mại. Dữ liệu nghiên cứu và các cuốn sách cũng ngày càng được làm cho sẵn sàng mở.
Truy cập mở là một phần của phong trào ‘mở’ rộng lớn hơn để khuyến khích trao đổi tự do tri thức và các tài nguyên để mở rộng truy cập và khuyến khích sáng tạo.
Các lợi ích
Kinh tế và xã hội rộng lớn hơn
Khi nghiên cứu được nắm giữ đằng sau một bức tường thanh toán của nhà xuất bản, điều này hạn chế sự truy cập tới chỉ những ai có thể kham được nó. Bất kỳ ai cũng có thể hưởng lợi từ truy cập rộng lớn hơn tới nghiên cứu, từ các doanh nghiệp nhỏ cho tới các trường học.
Các lợi ích đó đã dẫn tới việc nhiều nhà cấp vốn yêu cầu các kết quả đầu ra nghiên cứu họ cấp vốn phải được làm cho sẵn sàng thành truy cập mở.
Các nhà nghiên cứu và các cơ sở nghiên cứu
Đặt trong bối cảnh các chi phí tạp chí gia tăng và các ngân sách thư viện hạn hẹp, các lợi ích của truy cập mở tới các nhà nghiên cứu và các cơ sở nghiên cứu bao gồm:
  • Cải thiện việc với tới được nghiên cứu
  • Giúp cung cấp bằng chứng về tác động
  • Uy tín được cải thiện đối với các nhà nghiên cứu và cơ sở chủ nhân của họ thông qua các trích dẫn được gia tăng[2]
  • Chất lượng nghiên cứu được cải thiện thông qua các thực hành nghiên cứu mở, minh bạch và tái tạo lại được
Hãy đọc hướng dẫn của chúng tôi về cách để truy cập mở có thể giúp phát hiện, sử dụng và ảnh hưởng tới nghiên cứu của cơ sở của bạn.
Làm cho nghiên cứu thành truy cập mở là yêu cầu của nhiều nhà cấp vốn nghiên cứu và cũng để đủ điều kiện cho thực hành tiếp sau. Chúng tôi đã đưa ra vài bước thực hành cơ sở của bạn có thể nắm lấy để triển khai truy cập mở.
Ngoài những lợi ích về nghiên cứu và xã hội, truy cập mở cũng có thể giúp giải quyết thách thức về chi phí tạp chí gia tăng nhanh hơn so với ngân sách của các thư viện.

Creative Commons attribution information
Các dạng xuất bản truy cập mở
Các mô hình khác nhau đã nổi liên để hỗ trợ cho xuất bản truy cập mở.
Truy cập mở vàng
Truy cập mở vàng ngụ ý truy cập tức thì tới bài báo trên tạp chí trên trực tuyến. Vài tạp chí chỉ có các bài báo truy cập mở trong khi các tạp chí khác, được biết tới như là các tạp chí lai, có thể chào sự pha trộn các nội dung mở và thuê bao. Trong cả 2 trường hợp, có các chi phí liên quan tới việc xuất bản cần phải được đáp ứng.
Các chi phí đó, thường được trả cho nhà xuất bản thông qua các khoản phí xử lý bài báo - APC (Article Processing Charges), có thể được các tác giả trả hoặc một bên thứ 3 như một hội đồng cấp vốn bao cấp cho. Vài tạp chí không lấy tiền của các tác giả để xuất bản và các chi phí được bên thứ 3 bao cấp, ví dụ, xã hội học tập. Điều này đôi khi được tham chiếu tới như là ‘kim cương’ hoặc ‘bạch kim’.
Truy cập mở xanh
Truy cập mở xanh liên quan tới việc xuất bản trên một tạp chí thuê bao truyền thống như thường lệ, nhưng các bài báo cũng được ‘tự lưu trữ’ trong một kho (kho của cơ sở hoặc kho dựa vào chủ đề ở bên ngoài) và thường được làm cho sẵn sàng sau một giai đoạn cấm vận được nhà xuất bản thiết lập. Không có khoản phí nào phải trả.
Đáp ứng các yêu cầu đúng
Các nhà cấp vốn nghiên cứu và các nhà cấp vốn xuất bản có thể có các yêu cầu khác nhau.
Các dịch vụ SHERPA của chúng tôi có thể giúp xác định các chính sách đó, trong khi ghướng dẫn của chúng tôi để tuân thủ với các chính sách đó có nhiều chi tiết hơn về những gì bạn có thể làm.
Chúng tôi có thể giúp thế nào
Việc triển khai truy cập mở ảnh hưởng tới các cơ sở nghiên cứu theo nhiều cách thức. Chúng tôi đã ban hành một loạt các hướng dẫn để hỗ trợ trên con đường của bạn.
Chúng tôi đang làm việc để phát triển các dịch vụ, cung cấp sự hỗ trợ, và tác động tới chính sách để xúc tác cho giáo dục đại học của Vương quốc Anh hiện thực hóa được các phần thưởng của truy cập mở. Bạn có thể khai thác điều này thêm qua các trang truy cập mở chuyên dụng của chúng tôi.
Các chú giải

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

GIÁO DỤC MỞ - TÀI NGUYÊN GIÁO DỤC MỞ: ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN

Trang Web này được thành lập theo Quyết định số 142/QĐ-HH do Chủ tịch Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam – AVU&C (Association of Vietnam Universities and Colleges), GS.TS. Trần Hồng Quân ký ngày 16/09/2019, ngay trước thềm của Hội thảo ‘Xây dựng và khai thác tài nguyên giáo dục mở’ do 5...

Tin mới nhất
Tin tiêu điểm
Thống kê truy cập
  • Đang truy cập34
  • Máy chủ tìm kiếm8
  • Khách viếng thăm26
  • Hôm nay10,752
  • Tháng hiện tại159,439
  • Tổng lượt truy cập6,794,305
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây