#ORCIDat10: Kỷ niệm 10 năm thành lập Ngân hà ORCID

#ORCIDat10: Celebrating 10 Years of the ORCID Galaxy

October 27, 2022 By Élan Young

Theo: https://info.orcid.org/orcidat10-celebrating-10-years-of-the-orcid-galaxy/

Bài được đưa lên Internet ngày: 27/10/2022

Khi NASA phát hành các hình ảnh từ Kính viễn vọng Không gian James Webb vào tháng 7, thế giới đã có được góc nhìn rõ hơn về sự tồn tại của hành tinh trái đất giữa vô số ngôi sao và thiên hà. Ở đây tại ORCID, khi chúng tôi tạm dừng kỷ niệm và phản ánh một thập kỷ kể từ khi mã nhận diện ORCID iD đầu tiên đã được tạo ra, chúng tôi cũng có thể nhìn quanh với một triển vọng mới và thích thú với sự ngạc nhiên về mức độ rộng lớn của hạ tầng mã nhận diện thường trực - PID (Persistent IDentifier) ngày nay và tất cả những gì chúng ta trong lĩnh vực này đã cùng nhau tạo ra để tạo thêm niềm tin vào nghiên cứu bằng cách nhận diện duy nhất mọi người (ví dụ: ORCID), địa điểm (ví dụ, các tổ chức và phòng thí nghiệm) và mọi thứ (mẫu vật nghiên cứu, sách và tài liệu).

Mã nhận diện thường trực - cho con người

ORCID đã được hình dung từ nhu cầu tạo ra hạ tầng số có thể thúc đẩy cả tính mở và lòng tin của thông tin được các nhà nghiên cứu chia sẻ khắp trên thế giới. Tầm nhìn này đã được làm cho có thể (và tiếp tục phát triển) phần lớn vì các thành viên của ORCID - những người đã đầu tư sớm vào và đã tin tưởng vào tầm nhìn của chúng tôi, và tham gia mỗi tháng để cung cấp cho các bên liên quan của họ nhiều giá trị hơn từ một môi trường nghiên cứu tin cậy. Các thành viên bao gồm các tổ chức nghiên cứu đang cố gắng xây dựng hiệu suất của các nhà nghiên cứu, nhà xuất bản và tạp chí, các cơ quan cấp vốn tìm cách nhanh chóng xác thực các ứng viên, các nhà hoạch định chính sách, và các nhà cung cấp dịch vụ, trong số những người khác.

Tất nhiên, ORCID đã không phát minh ra các PID, chúng đã được sử dụng tốt trước khi Internet ra đời. Ví dụ, vào những năm 1960 đã thấy sự tạo ra Số Sách Tiêu chuẩn (Standard Book Numbering), bây giờ được biết đến như là Số Sách Tiêu chuẩn Quốc tế, hoặc ISBN, nó được gắn cho từng ấn bản riêng biệt và các biến thể của một xuất bản phẩm. Vào những năm 1990, nhu cầu về các PID đã gia tăng, như các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các đường liên kết trích dẫn đã trở thành “liên kết hỏng” chỉ sau vài năm, tham chiếu tới khi nào các link sẽ không còn làm việc nữa. Sau đó, vào năm 2000, một trong những PID nổi tiếng nhất đã xuất hiện - Mã nhận diện Đối tượng Số (Digital Object Identifier), hoặc DOI, nó đã được sử dụng 12 năm trước khi ORCID xuất hiện.

Điểm độc đáo mà ORCID đã làm là mượn khái niệm về PID và áp dụng nó cho mọi người—chữ C và R trong ORCID là viết tắt của Người đóng góp (Contributor) và Nhà nghiên cứu (Researcher). Bằng việc khai thác mã được Thomson Reuters tài trợ vào năm 2010 theo một giấy phép vĩnh viễn với sử dụng miễn phí bản quyền, ORCID đã có khả năng xây dựng sổ đăng ký để nhận diện duy nhất các nhà nghiên cứu khắp trên thế giới và làm cho nó sẵn sàng cho công chúng theo các tiêu chuẩn nguồn mở.

Trong khi ý định ban đầu của chúng tôi từng là để cung cấp cho các nhà nghiên cứu một PID độc nhất để giải quyết vấn đề trùng tên, sổ đăng ký ORCID ngày nay đã tiếng hóa và trở thành công cụ nổi tiếng nhất để phân biệt các nhà nghiên cứu trong ngân hà các PID.

Tiết kiệm thời gian và xây dựng lòng tin

Ngoài việc phân biệt tên ra, hai lợi ích chính mà ORCID cung cấp cho cộng đồng nghiên cứu là tiết kiệm thời gian và gia tăng lòng tin cho các nhà nghiên cứu và các kết quả đầu ra của họ. Tùy thuộc vào hệ thống đang được sử dụng, một chủ sở hữu bản ghi ORCID có khả năng nhập vào các thông tin một lần và tận dụng các thông tin được điền tự động của họ hết lần này tới lần khác trong các hệ thống xúc tác cho ORCID, như các các đơn xin trợ cấp và đăng nhập tạp chí, tiết kiệm nhiều giờ đồng hồ qua thời gian. Bằng cách đó, câu thần chú của chúng tôi là: “Nhập vào một lần, sử dụng lại thường xuyên”. Ngoài ra, khi siêu dữ liệu di chuyển vào một bản ghi từ tổ chức thành viên ORCID, nó sẽ tăng số lượng dấu hiệu tin cậy và thông tin có thể được sử dụng dễ dàng trong các ứng dụng khác trong cộng đồng nghiên cứu.

Trong một thập kỷ qua, khi sự áp dụng ORCID đã nổi lên giữa các nhà nghiên cứu và các cơ sở, chúng tôi bây giờ ở vào thời điểm nơi các cơ sở ngày càng khuyến nghị sử dụng các ORCID iD để giúp cho họ quản lý các tiến trình hành chính, như PhysioNet đang làm. Tương tự, nhiều sử dụng các nhà nghiên cứu nhận được từ việc có một bản ghi ORCID có nghĩa là họ có nhiều khả năng hơn để yêu cầu các tổ chức của họ trở thành thành viên. Những lợi ích rõ ràng của ORCID mở rộng theo 2 hướng - vừa cho nhà nghiên cứu và vừa cho cơ sở. Tuy nhiên, với sự áp dụng ORCID nhiều hơn trên toàn cầu, toàn bộ hệ sinh thái nghiên cứu hưởng lợi. Với từng dấu hiệu tin cậy được bổ sung (thuật ngữ ORCID dành cho các trường hợp nơi các cơ sở đã lập chứng từ cho công việc và các chi nhánh liên kết của nhà nghiên cứu trong bản ghi ORCID) những người tham gia với các dữ liệu đó cảm thấy tự tin về sự nhận diện, các xuất bản phẩm, các trợ cấp, các chi nhánh liên kết, lịch sử công việc, bình duyệt của nhà nghiên cứu, và hơn thế.

Các số liệu thống kê đáng để chia sẻ

Để biết thêm bối cảnh lịch sử về cách ORCID quản lý để phát triển trong 10 năm qua, chúng tôi khuyên bạn nên đọc tài liệu mới của chúng tôi Thập kỷ đầu tiên của ORCID: Từ khởi nghiệp đến bền vững, giúp thể hiện tầm nhìn đáng kinh ngạc mà những người trong cộng đồng PID đã có để tạo ra mã nhận diện vĩnh viễn đầu tiên của con người. Để soi sáng hơn nữa sự tăng trưởng không thể tin nổi của các ORCID iD, đây là vài con số thống kê mô tả lộ trình và sự tiến bộ của chúng tôi từ những ngày đầu cho tới nay:

• Tới cuối năm đầu tiên sổ đăng ký này đã được khởi xướng, 44.217 cá nhân đã đăng ký một ORCID iD; Chúng tôi đã đạt 10 triệu bản ghi vào năm 2020; Ngày nay có 15 triệu bản ghi.

• Chúng tôi đã khởi xướng với 4 nhân viên và bây giờ có 37 nhân viên toàn thời gian ở 14 quốc gia.

• Chúng tôi đã có 2 giám đốc điều hành qua 10 năm với gần 100 năm kinh nghiệm kết hợp lại trong xuất bản học thuật, hạ tầng số, và lãnh đạo tổ chức.

• Vào năm 2012, chúng tôi đã đạt mục tiêu có 17 thành viên trong năm 2012, và chúng tôi đã kết thúc năm đó với 27 người. Ngày nay có 1.300 thành viên trải rộng 55 quốc gia. Các thành viên trong Hội đoàn Toàn cầu bây giờ chiếm 74% tổng số các thành viên.

• Chúng tôi đã kết thúc năm đầu tiên của chúng tôi với 8 tích hợp, và ngày nay chúng tôi đã hoàn thành hơn 4.000 tích hợp ORCID.

• Vào năm 2012, nhóm Hỗ trợ đã trả lời 625 yêu cầu; trong năm 2021 chúng tôi đã làm rõ gần 70.000 phiếu hỗ trợ người sử dụng, trung bình hơn 1.300 lượt một tuần. Vào năm 2021 chúng tôi cũng đã bắt đầu đo lường sự thỏa mãn về hỗ trợ người sử dụng, thiết lập mức thỏa mãn 93% với tỷ lệ trả lời 24%.

• ORCID đã có 1.200 người đi theo trên Twitter trong năm 2012, và ngày nay chúng tôi có 49.100.

• Vào năm 2019, ORCID đã hòa vốn. Vào các năm 2020 và 2021, chúng tôi đã có lãi.

Nhìn về tương lai: Gia tăng sự tham gia và giá trị, duy trì lòng tin

Một trong những thành tích đáng tự hào nhất của ORCID là tạo ra Chương trình Tham gia Toàn cầu, nó đã được khởi xướng vào tháng 5. Tiền đề của nó là tận dụng các khoản vay khởi nghiệp của ORCID, vài số trong số đó đã được 10 nhà tài trợ ban đầu hào phóng tha thứ, với mục tiêu giúp tạo sân chơi bình đẳng giữa các cơ sở nghiên cứu ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, theo định nghĩa của Ngân hàng Thế giới. Điều này có nghĩa là nhiều cơ sở nghiên cứu hơn ở Bán cầu Nam và các khu vực khác không có đại diện sẽ có quyền truy cập tới các trợ cấp tài nguyên tích hợp và cơ chế thành viên của ORCID để giúp áp dụng và tích hợp với ORCID.

Vừa mới tháng trước chúng tôi đã khởi xướng lời kêu gọi đầu tiên của chúng tôi về các đề xuất cho chương trình trợ cấp Quỹ Tham gia Toàn cầu (Global Participation Fund), nó cung cấp các trợ cấp để phát triển cộng đồng và tiếp cận cộng đồng cũng như tích hợp kỹ thuật. Hướng tới tương lai 10 năm tới, chúng tôi dự báo trước một hệ sinh thái nghiên cứu toàn cầu đa dạng hơn với sự tham gia lành mạnh giữa các nhà nghiên cứu từ các quốc gia còn chưa có đại diện, bất kể GDP quốc gia của họ.

ORCID luôn lắng nghe cộng đồng và nghĩ về những gì các thành viên của chúng tôi cần, dự báo trước những thay đổi, và kết hợp chúng vào trong tiến trình công việc của chúng tôi. Điều này giải thích vì sao việc Nâng cao Giá trị cho các Thành viên và các Nhà nghiên cứu và việc Duy trì Lòng tin và Liêm chính là trong số 4 ưu tiên chiến lược của chúng tôi. Các thành viên có thể kỳ vọng thấy nhiều tài nguyên hơn sẵn sàng cho họ, dạng như loạt webinar Tôi là Thành viên, Bây giờ Thế nào?! đã được khởi xướng năm nay, các điều chỉnh để làm cho sổ đăng ký truy cập được nhiều hơn, và tăng cường bảo mật cho các đăng nhập có xác thực OAuth, và nhiều hơn thế.

Làm việc với cộng đồng PID của chúng tôi

Như một tổ chức do cộng đồng xây dựng, ORCID ưu tiên làm việc với các bên liên quan trong cộng đồng của chúng tôi theo nhiều cách thức chúng tôi có thể. Qua suốt lịch sử của chúng tôi điều này đã được thực hiện theo nhiều dạng khác nhau, từ các hội thảo cộng đồng, hội nghị, hội trường thành phố, và các nhóm làm việc đủ loại.

Có lẽ sự kiện cộng đồng đáng nhớ và nổi bật nhất từng là “PIDapalooza”— một lễ hội mở của nghiên cứu học thuật và mã nhận diện thường trực - nó đã được phát triển cộng tác với Thư viện Số California, Crossref, và DataCite. Chúng tôi tin tưởng rằng việc tập hợp mọi người từng làm việc với các PID cho một chương trình tăng cường thảo luận, trình diễn, hội thảo, động não, và cập nhật về hiện trạng có thể xúc tác cho sự phát triển các công cụ và dịch vụ của cộng đồng PID.

Lấy cảm hứng từ sự trùng tên, Lollapalooza, PIDapalooza là một sự kiện tương tác vui vẻ, tràn đầy năng lượng và luôn nhận được phản hồi tích cực từ những người tham gia. Vào tháng 11/2016, sự kiện khai trương đã được tổ chức ở Reykjavik, Iceland, và các năm sau đó nó đã được tổ chức ở Tây Ban Nha, Ireland, và Bồ Đào Nha. Cuối cùng, vào năm 2021, khi đại dịch toàn cầu bước sang năm thứ hai và ngăn cản các cuộc tụ họp trực tiếp, chúng tôi lại làm việc với Thư viện Kỹ thuật số California (CDL), Crossref, DataCite, bổ sung NISO vào nhóm để biến hội nghị trực tiếp rất thành công thành sự kiện ảo kéo dài 24 giờ với 1.163 người tham dự đã đăng ký, trong đó 890 người tham dự trực tiếp từ 38 quốc gia, với 92 phiên trên ba kênh bằng bảy ngôn ngữ.

Hiện hành, các nhân viên từ ORCID, Crossref, và DataCite đã bắt đầu làm việc chặt chẽ cùng nhau trên cơ sở thường xuyên để xác định và hành động về các cơ hội cộng tác chặt chẽ hơn trong các lĩnh vực phát triển sản phẩm, tham gia và thành viên cộng đồng, truyền thông và thông điệp, và các hoạt động.

Các nhà nghiên cứu nằm ở trung tâm

Phản ánh về lịch sử của chúng tôi là quan trọng vì nhiều lý do, ấy là để thấy chúng tôi đang đi đâu, chúng tôi cần thấy rõ chúng tôi đã ở đâu. Việc dành thời gian để tạm nghỉ và phản ảnh giúp chúng tôi hình dung các khả năng cho thập kỷ tới và hơn thế nữa.

Hệt như việc chúng tôi tự hào về các cách thức ở đó ORCID đã phát triển và đã thay đổi trong 10 năm, chúng tôi cũng tự hào về các cách thức ở đó ORCID đã giữ được sự nhất quán và không thay đổi, đặc biệt về việc các nhà nghiên cứu luôn nằm ở trung tâm thiên hà của chúng tôi. Khi các trường hợp sử dụng mới các PID liên tục nổi lên, chúng tôi vẫn giữ cam kết cung cấp một nền tảng cường tráng cho việc nhận diện duy nhất các nhà nghiên cứu để những đóng góp của họ có thể đi xa hơn, nhanh hơn, với sự kiểm soát đầy đủ đối với bản ghi ORCID sẽ sống vĩnh viễn, sao cho nó có thể phục vụ họ suốt toàn bộ sự nghiệp của họ.

ORCID có làm lợi cho bạn trong một thập kỷ qua không? Hãy cho chúng tôi biết bằng việc chia sẻ kinh nghiệm của bạn trên Twitter. Tag @ORCID_org và sử dụng hashtag #ORCIDat10. Chúng tôi sẽ chia sẻ lại vài câu chuyện từ cộng đồng của chúng tôi để kỷ niệm cột mốc này. Cảm ơn vì là một phần của lộ trình của chúng tôi! Chúng tôi mong chờ 10 năm tiếp theo với bạn.

Tác giả

Élan Young

Élan tạo lập và quản lý việc cung cấp nội dung cho blog, website, và các tìm kiếm phương tiện xã hội của ORCID, và các kênh khác để nâng cao nhận thức về tổ chức và thúc đẩy sự tham gia với cộng đồng ORCID.

Xem tất cả các bài đăng