4.3 Tìm kiếm và sử dụng lại tác phẩm được cấp phép CC

4.3 Finding and Reusing CC-Licensed Work

Theo: https://certificates.creativecommons.org/cccertedu/chapter/4-3-finding-and-reusing-cc-licensed-work/

Các tài sản chung (Commons) của các tác phẩm được cấp phép CC và thuộc về phạm vi công cộng là một nguồn khổng lồ có sẵn cho tất cả chúng ta. Khi bạn rút ra từ nó, hãy nhớ phải thừa nhận ghi công cho người sáng tạo và tuân theo các điều khoản giấy phép có liên quan khác.

Kết quả học tập

• Tìm kiếm và phát hiện các tác phẩm được cấp phép CC

• Thừa nhận ghi công đúng cách khi sử dụng lại các tác phẩm được cấp phép CC

Câu hỏi lớn / Vì sao nó lại quan trọng

Có hơn 2 tỷ tác phẩm được cấp phép CC trên web. Làm thế nào bạn tìm ra được những gì có thể là hữu ích cho bạn? Và một khi bạn làm điều đó, bạn cần làm gì khi bạn sử dụng lại nó?

Có vài cách thức khác nhau để phát hiện các tác phẩm được cấp phép CC. Các máy tìm kiếm có thể giúp bạn tìm kiếm khắp web, hoặc bạn có thể nhằm vào các nền tảng hoặc các trang cụ thể. Khi bạn tìm ra một tác phẩm để sử dụng lại, điều quan trọng nhất phải làm là đưa ra sự thừa nhận ghi công đúng cách.

Suy ngẫm cá nhân/Tại sao điều đó lại quan trọng với bạn

Hãy nghĩ về các tác phẩm được cấp phép CC nào bạn đã thấy hoặc đã tương tác với chúng qua năm tháng. Bạn đã tìm ra chúng như thế nào? Bạn có biết cách để thừa nhận ghi công cho tác giả nếu bạn chia sẻ tác phẩm đó hay không?

Có được kiến thức cơ bản

Khi bạn đang tìm kiếm các tác phẩm được cấp phép CC để sử dụng lại, có vài chiến lược để cân nhắc. Nhiều công cụ tìm kiếm chỉ cào bề mặt của những gì có trong các tài sản chung. Nhiều nền tảng cho phép cấp phép CC cho các tác phẩm được chia sẻ trên các trang của chúng cũng có các bộ lọc tìm kiếm của riêng chúng để tìm kiếm các nội dung CC, chẳng hạn như OER Commons.

Nếu có một dạng nội dung cụ thể bạn muốn tìm kiếm, bạn có thể có khả năng thu hẹp các nguồn cụ thể để khám phá. Wikipedia cung cấp một danh mục khá đầy đủ nhiều nguồn tài liệu CC chủ chốt khắp các lĩnh vực khác nhau.

Bạn cũng có thể tìm kiếm các tác phẩm theo một giấy phép hoặc công cụ CC cụ thể:

1. Ví dụ các tác phẩm được tổ chức theo giấy phép CC trên Flickr

2. Ví dụ các tác phẩm nằm trong phạm vi công cộng sử dụng CC0

Sử dụng lại nội dung CC

Khi bạn tìm thấy một tác phẩm CC mà bạn muốn sử dụng lại, điều quan trọng nhất cần biết là cách đưa ra sự thừa nhận ghi công. Tất cả các giấy phép CC đều yêu cầu đưa ra sự thừa nhận ghi công cho người sáng tạo. (Hãy nhớ rằng không giống như các giấy phép CC, CC0 không phải là một giấy phép mà là một công cụ hiến tặng vào phạm vi công cộng, do đó nó không yêu cầu ghi công theo các điều khoản của nó. Tuy nhiên, việc ghi công hoặc trích dẫn nguồn thường được coi là cách thực hành tốt nhất ngay cả khi không được yêu cầu về mặt pháp lý.)

Các yếu tố ghi công rất đơn giản, mặc dù nói chung, bạn càng cung cấp nhiều thông tin thì càng tốt. Mọi người muốn hiểu các tác phẩm được cấp phép CC đến từ đâu và những người sáng tạo muốn biết tên của họ sẽ vẫn được gắn liền với tác phẩm của họ. Nếu tác giả đã cung cấp nhiều thông tin trong thông báo ghi công của họ, hãy giữ lại thông tin đó nếu có thể.

Như được nêu ở phần 4.1, thực hành ghi công tốt nhất là áp dụng cách tiếp cận “TASL”.

T = Title: Tiêu đề

A = Author: Tác giả

S = Source: Nguồn

L = License: Giấy phép

Các yêu cầu ghi công trong các giấy phép CC được thiết kế có mục đích để khá linh hoạt tính tới nhiều cách thức sử dụng nội dung. Một nhà làm phim sẽ có các lựa chọn khác để thừa nhận ghi công so với một nhà khoa học xuất bản một bài báo học thuật. Hãy khám phá trang này về Các thực hành tốt nhất để ghi công trên trang CC wiki. Trong số các lựa chọn được liệt kê, hãy nghĩ về cách bạn muốn được ghi công như thế nào cho tác phẩm của chính mình.

Điều cần cân nhắc chính khác khi sao chép tác phẩm (ngược lại với việc phối lại, điều sẽ được đề cập trong bài học tiếp theo) là hạn chế Phi thương mại (NonCommercial). Nếu tác phẩm bạn đang sử dụng được xuất bản với một trong ba giấy phép CC bao gồm yếu tố NC thì bạn cần đảm bảo rằng bạn đang không sử dụng nó cho mục đích thương mại.

Hãy nhớ rằng, bạn luôn có thể liên hệ với người sáng tạo nếu muốn yêu cầu thêm quyền ngoài phạm vi giấy phép cho phép.

Các lưu ý cuối cùng

Ghi công được cho là khía cạnh quan trọng nhất của việc cấp phép Creative Commons. Hãy suy nghĩ về lý do tại sao bạn muốn ghi công cho tác phẩm của chính mình, ngay cả khi điều đó có thể không được yêu cầu về mặt pháp lý. Việc ghi công mang lại giá trị gì cho các tác giả và công chúng khi xem một tác phẩm trên trực tuyến?

-----------------------------------------------------------------------

Giấy phép và Ghi công

Nội dung được cấp phép CC, Bản gốc

• Được cung cấp bởi: Creative Commons. Giấy phép CC BY: Ghi công

-----------------------------------------------------------------------

Về bài trước ………. Bài tiếp theo ………. Về mục lục.