5.3 Tạo lập và chia sẻ OER

5.3 Creating and Sharing OER

Theo: https://certificates.creativecommons.org/cccertedu/chapter/6-3-creating-and-sharing-oer/

Phần lớn khóa học này tập trung vào cách tạo ra các tài liệu được cấp phép mở, bằng việc chia sẻ quan điểm pháp lý và các bước thực hành cần thiết. Trong bài này, chúng ta sẽ khám phá và thực hành cách tạo lập OER để chúng có thể có tác động lớn nhất và được sử dụng mà không có bất kỳ rào cản pháp lý hoặc kỹ thuật nào.

“Shared” của hansol. CC BY 2.0 (lưu ý: hình ảnh đã bị loại bỏ khỏi web)

Câu hỏi lớn / Vì sao nó lại quan trọng

Một phần quan trọng trong công việc của bất kỳ nhà giáo dục nào là chuẩn bị, cập nhật và kết hợp các tài liệu học tập. Việc mở những tài liệu đó chỉ cần một vài bước bổ sung và việc này dễ dàng hơn bạn nghĩ. Những bước đó là gì? Bạn nên cân nhắc và mong đợi điều gì khi muốn tạo lập và xuất bản mở các tài nguyên của mình?

Khi chúng ta chia sẻ các tài nguyên giáo dục của mình dưới dạng OER, chúng ta chia sẻ các thực tiễn tốt nhất, chuyên môn, thách thức và giải pháp của mình. Giáo dục là chia sẻ. Khi chúng ta chia sẻ công việc của mình với nhiều người hơn – chúng ta trở thành những nhà giáo dục giỏi hơn.

Kết quả học tập

• Hãy tưởng tượng OER của bạn sẽ hoạt động như thế nào trong thực tế.

• Chọn (các) giấy phép CC cho tài nguyên của bạn.

• Kiểm tra quyết định cấp phép mở của bạn về tính tương thích (tức là nó có thể được phối lại) với OER khác.

• Xác định nhu cầu/thách thức để cải thiện khả năng tiếp cận OER cho bất kỳ ai.

Suy ngẫm cá nhân/Tại sao điều đó lại quan trọng với bạn

Bây giờ bạn tạo ra loại tài nguyên học tập nào? Bạn có xuất bản hoặc chia sẻ những tài nguyên này với người khác để lấy phản hồi không? Bạn nghĩ tài nguyên nào của bạn có thể mang lại lợi ích cho các nhà giáo dục, người học, thư viện hoặc nhà khoa học? Nếu bạn chọn chia sẻ, bạn muốn trao cho người khác bao nhiêu quyền tự do; bạn sẽ cho phép người khác sử dụng lại tác phẩm của bạn những quyền gì?

Có được kiến thức cơ bản

Tại sao phải chia sẻ?

Để có phần giới thiệu về lý do tại sao việc chia sẻ tác phẩm của bạn dưới dạng OER là quan trọng, hãy xem video này:

Video: Các vấn đề Giáo dục Mở: Tại sao việc chia sẻ nội dung lại quan trọng? (thời gian 03:51)

“Các vấn đề về Giáo dục Mở: Tại sao việc chia sẻ nội dung lại quan trọng?” video của Nadia Mirele, CC BY 3.0

Vì các nhà giáo dục và thủ thư có thể chia sẻ OER với mọi người với chi phí gần như bằng không[1], chúng ta nên làm như vậy. Xét cho cùng, giáo dục về cơ bản là chia sẻ kiến thức và ý tưởng. Thư viện có nhiệm vụ lưu trữ, chia sẻ và giúp đỡ người học tìm thấy những kiến thức mà họ tìm kiếm. Khi chúng ta cấp phép CC cho tác phẩm của mình, chúng ta đang chia sẻ tác phẩm đó với công chúng theo các giấy phép đơn giản, hợp pháp. Việc chia sẻ tác phẩm của bạn là một món quà cho thế giới.

Chọn giấy phép CC cho OER

Creative Commons có một bộ sáu giấy phép bản quyền mở – và hỗ trợ đầy đủ cho việc lựa chọn và sử dụng bất kỳ giấy phép CC hoặc công cụ phạm vi công cộng nào của tác giả. Tuy nhiên, không phải tất cả các tài liệu giáo dục có sẵn theo giấy phép CC đều là OER. Xem lại biểu đồ này để biết chi tiết các giấy phép CC nào hoạt động tốt cho tài nguyên giáo dục và các giấy phép nào không.

Hai giấy phép CC Không có Phái sinh – ND (NoDerivatives) không phải là các giấy phép tương thích với OER vì chúng không cho phép công chúng sửa đổi hoặc phối lại các tài nguyên giáo dục và chia sẻ chúng một cách công khai. Vì các giấy phép ND không đáp ứng 5R hoặc bất kỳ định nghĩa OER chính thức nào, phong trào giáo dục mở không coi các tài nguyên giáo dục được cấp phép ND là “OER”.

Việc chọn giấy phép phù hợp cho OER của bạn đòi hỏi bạn phải suy nghĩ về những quyền nào bạn muốn cấp cho những người sử dụng khác - và những quyền nào bạn muốn giữ lại cho chính mình. Hãy đọc “Cộng đồng Sách giáo khoa Mở ủng hộ Giấy phép CC BY cho Sách giáo khoa Mở” và suy nghĩ về lý do tại sao họ khuyến nghị Giấy phép Creative Commons Ghi công (CC BY) cho giáo dục. Bạn có thể tìm thấy văn bản tương tự với nhiều lập luận được đưa ra hơn về cùng giấy phép cho xuất bản nghiên cứu khoa học này trong “Tại sao CC BY?” từ Hiệp hội các Nhà xuất bản Học thuật Truy cập Mở (Open Access Scholarly Publishers Association).

Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa OER và Truy cập Mở - Open Access (cũng như các tác phẩm Văn hóa Tự do - Free Cultural works), hãy đọc “Làm rõ các Tác phẩm Văn hóa Tự do, Tài nguyên Giáo dục Mở và Truy cập Mở”, chia sẻ đồ họa thông tin sau.

Làm rõ các tác phẩm Văn hóa Tự do, Tài nguyên Giáo dục Mở và Truy cập Mở, của Paul G. West, Phiên bản 4 tháng 5/2021, CC-BY 4.0.

Để biết thông tin cơ bản về các giấy phép, cách chọn và áp dụng giấy phép cho tác phẩm của bạn hoặc các tác phẩm được kết hợp từ những người và nguồn khác, hãy xem lại Phần 4.1

Các vụ kiện tụng pháp lý về giấy phép CC liên quan đến OER

Để biết phân tích chi tiết về án lệ của Creative Commons, hãy xem Phần 3.4 “Khả năng thực thi giấy phép”. Creative Commons duy trì danh sách các quyết định của tòa án và án lệ từ các quyền tài phán khắp trên thế giới liên quan đến các giấy phép và công cụ CC trong Cơ sở dữ liệu pháp lý CC.

Trong năm 2017−18 đã có hai vụ kiện pháp lý liên quan đến giáo dục mở: Great Minds kiện FedEx Office và Great Minds kiện Office Depot, như được tham chiếu trong Bài 4 (xem phần 4.2 và phần Các tài nguyên bổ sung). Xin nhắc lại, cả hai trường hợp đều liên quan đến OER được các trường sử dụng vì mục đích phi thương mại. Trong cả hai trường hợp, tòa án quận nhận thấy rằng một cửa hàng sao chép thương mại có thể sao chép các tài liệu giáo dục theo yêu cầu của khu trường học đang sử dụng chúng theo giấy phép CC BY-NC-SA; do đó, không có vi phạm bản quyền giấy phép hoặc vi phạm giấy phép CC nào xảy ra.

Những ý kiến cân nhắc khác

Ngoài việc chọn giấy phép CC phù hợp, những khía cạnh nào khác của tính mở và phương pháp sư phạm đáng được xem xét? Đây là danh sách các thực hành tốt nhất để đưa vào tác phẩm của bạn khi xây dựng OER

Học phần 8 về “Chia sẻ OER” của Open Washington sẽ cung cấp cho bạn lời khuyên thực tế về cách chia sẻ OER trên trực tuyến và chuẩn bị để chúng cũng sử dụng được ngoại tuyến.

Bách khoa toàn thư và thiết bị đọc sách điện tử trên thảm cỏ xanh của papirontul. Phạm vi công cộng: CC0

Đảm bảo OER là truy cập được tới bất kỳ ai

Về cốt lõi, OER là về việc đảm bảo mọi người đều có quyền truy cập. Không chỉ những người giàu, không chỉ những người có thể nhìn hoặc nghe, không chỉ những người có thể đọc tiếng Anh, không chỉ những người có thiết bị kỹ thuật số có quyền truy cập Internet tốc độ cao – mà tất cả mọi người.

Khi các tác giả và cơ sở xây dựng và chia sẻ OER, các thực hành tốt nhất về khả năng tiếp cận cần phải là một phần của thiết kế giảng dạy và kỹ thuật ngay từ đầu. Các nhà giáo dục có trách nhiệm pháp lý và đạo đức để đảm bảo tất cả người học, kể cả những người khuyết tật, đều có thể tiếp cận đầy đủ các tài nguyên học tập của chúng ta.

Xem “Nói một cách đơn giản: Tìm hiểu về Khả năng tiếp cận trong Tài liệu Học tập Kỹ thuật số” của Trung tâm Quốc gia về Tài liệu Giáo dục Tiếp cận được (6:42)

“Nói một cách đơn giản: Tìm hiểu về Khả năng tiếp cận trong Tài liệu Học tập Kỹ thuật số” của Trung tâm Quốc gia về Tài liệu Giáo dục Tiếp cận, CC BY 3.0.

Các thực hành tốt nhất để đảm bảo OER của bạn có thể truy cập được cho tất cả mọi người bao gồm:

1. đưa tác phẩm của bạn vào phạm vi công cộng (CC0) hoặc thêm một giấy phép CC không phải ND vào tác phẩm của bạn,

2. làm cho việc tải xuống tác phẩm của bạn ở các định dạng tệp có thể chỉnh sửa trở nên đơn giản, để những người khác có thể sửa đổi và/hoặc dịch nó nhằm đáp ứng các nhu cầu địa phương và làm cho nó có thể truy cập được, và

3. quan trọng nhất – thiết kế tác phẩm của bạn để có khả năng truy cập được ngay từ đầu.

Các lưu ý cuối cùng

Tính mở trong giáo dục không chỉ có nghĩa là khả năng tiếp cận hoặc sự chắc chắn về mặt pháp lý đối với những gì bạn có thể sử dụng, sửa đổi và chia sẻ với người học của mình. Giáo dục mở có nghĩa là thiết kế nội dung và thực hành để đảm bảo mọi người đều có thể tham gia tích cực và đóng góp vào tổng thể tất cả tri thức của nhân loại. Khi các nhà giáo dục và người học sửa đổi OER của người khác và tạo lập và chia sẻ OER mới, khả năng truy cập phải luôn nằm trong danh sách kiểm tra thiết kế của bạn.

-----------------------------------------------------------------------

1. Trong khi ở nhiều quốc gia khác (như ở nhiều quốc gia thành viên EU), chi phí có thể không phải là vấn đề, thì bản quyền hạn chế và việc thu hẹp quyền sử dụng hợp lý/quyền xử lý hợp lý có thể hạn chế các phương pháp giảng dạy mới.

-----------------------------------------------------------------------

Giấy phép và Ghi công

Nội dung được cấp phép CC, Bản gốc

• Được cung cấp bởi: Creative Commons. Giấy phép CC BY: Ghi công

-----------------------------------------------------------------------

Về bài trước ………. Bài tiếp theo ………. Về mục lục.